İçerik Başlıkları
DEHB Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavi Edilebilir Mi? Çok Fazla TV İzlemek DEHB’ye Neden Olur Mu?
DEHB Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tedavi edilemez. İyi bir tedavi planı ile erken teşhis ve yönetim, bir kişinin semptomlarını yönetmesine yardımcı olabilir. DEHB tedavisi aşağıdakiler gibi çeşitli faktörlere bağlıdır:
- Yaş
- Semptomların şiddeti
- Baskın semptomlar (ağırlıklı olarak hiperaktif-dürtüsel, dikkatsizlik veya her ikisi)
DEHB tedavisi, davranış terapisi ve ilaçların birlikte kullanımını içerir.
Altı yaşın altındaki çocuklar için DEHB, davranış terapisi ile yönetilir. Bu, çocuğun karşılaşabileceği potansiyel sorunlarla başa çıkmak için ebeveynlerin eğitimini içerir. Bu aşamada ilaçlara ihtiyaç duyulmayabilir ve tek gereken davranış terapisi ve ebeveyn danışmanlığıdır.
Altı yaş ve üzeri çocuklara ilaç tedavisi, davranış terapisi ve ebeveyn eğitimi verilir. DEHB, çocuğun dikkatini verme veya okulda hareketsiz oturma becerilerini etkilemenin yanı sıra, çocuğun aile ve diğer çocuklarla olan ilişkilerini de etkiler. Bu nedenle, okuldaki öğretmenler, çocuktaki davranış problemleriyle başa çıkma konusunda eğitilmelidir. Öğretmenler ve ebeveynler çocuk için en iyi olan seçeneği belirlemelidir.
DEHB için yeterli yönetim planları, doktor tarafından yakın izleme, takip ve gerekli tedavi değişikliklerini içerir.
Davranış terapisi şunları içerir:
- Ebeveynleri davranış yönetimi konusunda eğitmek
- Sınıfta davranışsal müdahaleler
- Davranışa odaklanan akran müdahaleleri
- Organizasyon becerileri eğitimi
İlaçlar şunları içerir:
Uyarıcılar: Uyarıcılar, DEHB için en iyi bilinen ilaçlardır. En yaygın kullanılan DEHB ilaçlarıdır. Bunlar hızlı etkili ilaçlardır ve DEHB olan çocukların yaklaşık %70-80’inde semptomları yönettikleri gösterilmiştir.
- Uyarıcı ilaçlar
Concerta, Konsenidat, Ritalin, Medikinet (Metilfenidat Hidroklorür)
- Uyarıcı Olmayanlar
Bu ilaçlar uyarıcılar kadar hızlı etki göstermezler ancak etkileri 24 saate kadar sürebilir. Strattera, Attex, Fixatom, Atominex, Setinox (Atomoksetin)
- Diyet takviyeleri: Omega-3 yağ asitleri içeren bazı diyet takviyeleri, DEHB’de bazı faydalar göstermiştir.
Belirli günlük aktiviteler, günlük bazda DEHB semptomlarının yönetilmesine yardımcı olabilir:
- İlaçları belirtildiği şekilde alın. İlaçları Asla Atlamayın.
- Takip edilecek bir günlük planlayıcı veya zaman çizelgesi yapın. Belirli bir görev yapılacağı zaman bir alarm kurun.
- Nefes egzersizleri yapmak, zihni sakinleştirmeye ve daha iyi odaklanmaya yardımcı olacaktır. Buna nefes alıp verme, günde 10 dakika derin nefes alma aktivitesi dahildir.
- Dikkat dağıtıcı şeyleri azaltmak, temiz bir çalışma masasına sahip olmak işte daha üretken olmanıza yardımcı olacaktır.
- Bahçıvanlık, resim yapma, oyunlar gibi besleyici hobiler fazla enerjinin atılmasına ve çocuklarda ve yetişkinlerde hiperaktivitenin azaltılmasına yardımcı olacaktır.
Yetişkinlerde DEHB
DEHB olan çocukların en az üçte birinin semptomları yetişkinlikte de devam etmektedir. Yetişkinlerde DEHB tedavisi; ilaç tedavisi, psikoterapi, eğitim veya öğretim veya tedavilerin bir kombinasyonunu içerebilir.
DEHB Ne Anlama Geliyor?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu veya DEHB, bir kişinin davranışını etkileyen ve aşağıdaki belirtilere yol açan tıbbi bir durumdur:
- Dikkat eksikliği (odaklanamama)
- Huzursuzluk
- Hiperaktivite (ortama uymayan aşırı hareket)
- Dürtüsellik (düşünmeden o anda aceleyle hareket etmek)
Çocuklarda görülen en yaygın nörogelişimsel (beynin büyümesi ve gelişmesiyle ilgili) bozukluklardan biridir. DEHB ilk olarak çocuklarda görülüp teşhis edilse de yetişkinlikte de devam edebilir. Çocuğun çevresi veya rutini değiştiğinde, örneğin okula gitmeye başladığında veya şehir, okul değişimi olduğunda belirtiler daha belirgin hale gelir.
DEHB’si olan çocukların ebeveynleri genellikle çocuklarının dikkatsiz olduğunu, düşünmeden hareket ettiğini (dürtüsellik) veya çok aktif veya huzursuz olduğunu bildirir. Semptomlar yaşla birlikte iyileşebilir, ancak birçok hasta anksiyete, konsantre olamama ve yetişkinlikte uyku sorunları gibi DEHB semptomları yaşadığını bildirmektedir.
Çok Fazla TV İzlemek DEHB’ye Neden Olur Mu?
Araştırma çalışmalarına göre, DEHB çok fazla televizyon izlemekten kaynaklanmıyor. Aşırı şeker yeme, belirli ebeveynlik teknikleri gibi faktörler veya yoksulluk, aile anlaşmazlıkları ve kaos gibi sosyal faktörler de DEHB’ye neden olmaz. Bu faktörler bazı kişilerde DEHB semptomlarını kötüleştirebilir. Ancak bunların DEHB’nin ana nedenleri olduğu sonucuna varacak kadar güçlü bir kanıt yoktur.