TÜRK TABİPLER BİRLİĞİNİN KLİNİK ECZACILIKLA İLGİLİ YÖNELTTİĞİ SORULAR:
Eczacılıkta Uzmanlık Yönetmeliği (EUK) İçeriğindeki Uzmanlıklarla İlgili Türk Tabipleri Birliği Görüşü1 11.11.2016
- Eczacılık eğitiminin evrensel gelişmelerle uyumlu olarak açılımlarının ülkemizde de yakalanabilmesi açısından eğitim süreçlerinin gözden geçirilmesi ve eğitim programlarının iyileştirme/geliştirme çabaları olumludur.
- 21 Ekim 2016 tarih ve 29864 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Eczacılıkta Uzmanlık Yönetmeliği2 kapsamında iki uzmanlık alanı tanımlanmıştır (Klinik Eczacılık ve Fitofarmasi).
- Fitofarmasi Eczacılık Fakülteleri altında bulunan bir bilim alanı olup farklı üniversitelerde bu program yürütülmektedir.3 Tanıma göre ise fitofarmasi, bitkilerin belli dozlarda ilaç olarak kullanımını inceleyen bir bilim dalıdır. Etken maddenin bitkisel droglardan ayrılıp ilaç formuna dönüştürülemediği durumlarda bitkisel drogun çeşitli ekstrelerinin ilaç olarak kullanılabildiği ifade edilmektedir.4
Klinik eczacılık uzmanlığı ile ilgili aşağıdaki temel soruların net yanıtlar bulması gerekmektedir:
- Kliniklerde pratik uygulamalar nasıl olacaktır?
- Kliniklerde hekim-eczacı işbirliği nasıl sürdürülecektir? Hangi somut mekanizma/algoritma builetişime ve birlikte çalışmaya zemin oluşturacaktır?
- Hekim ve eczacı arasında çelişkili bir yaklaşım olduğunda sistem nasıl işleyecektir?
- Özlük hakları açısından her iki mesleğin mensuplarının sahip olacakları koşul/durum/konum nasıl tanımlanacaktır?
- Eczacılık mesleği ve eğitimi doğası gereği ilaçlar üzerinedir ve hastalıkların teşhis, tedavisi vehastalıklardan korunmada kullanılan tabii ve sentetik kaynaklı ilaç hammaddelerinden değişik farmasötik tipte ilaçların hazırlanması ve hastaya sunulması; ilacın analizlerinin yapılması, farmakolojik etkisinin devamlılığı, emniyeti, etkililiği ve maliyeti bakımından gözetimi; ilaçla ilgili standardizasyon ve kalite güvenliğinin sağlanması ve ilaç kullanımına bağlı sorunlar hakkında hastaların bilgilendirilmesi ve çıkan sorunların bildiriminin yapılmasına ilişkin faaliyetleri yürütür (6). Son derece değerli olan bu sürecin insan sağlığı ve hastalıklarının bütünsel bakış açısıyla (korunma/tanı/tedavi/rehabilitasyon) entegrasyonu nasıl sağlanacaktır? Hekimlik uygulamaları birey ve toplum sağlığını ve hastalıkları bütünlüklü olarak gören/kabul eden, tıp eğitiminin her aşamasında da yatay ve/veya dikey entegrasyonla bu bütünlüğü kavrayan ve geliştiren bir çerçeveyi benimsemektedir. Sadece ilaç ve ilgili konulara en iyi şekilde eğilen bir eğitimin çıktılarının hekimlik uygulamaları ile sınırları nasıl belirlenecektir? Konu netlik kazanmadığı takdirde uygulamalarda oldukça karışık ve/veya hasta ve toplum yararına olmayan durumlarla karşılaşabilmek olasıdır.