Uçuklar, ağız ve dudakların içinde veya yakınında iltihap içeren kabarcıklardır. Herpes virüsü uçuklara neden olur. Herpes Simpleks virüsü tip 1 (HSV-1), uçukların yaklaşık %80‘ine neden olurken, Herpes Simpleks virüsü tip 2 (HSV-2) yaklaşık %20‘sine neden olur. HSV-1 uçuk enfeksiyonlarının yaklaşık %80’i çok az belirti veya bulguyla sonuçlanır veya hiç belirti vermez.
İçerik Başlıkları
Uçuk Belirtileri Nelerdir?
Uçuk gelişiminin birkaç aşaması vardır:
- İlk aşama, uçuğun veya kabarcığın ortaya çıkacağı yerde karıncalanma, kaşıntı, iltihaplanma ve ciltte aşırı duyarlılık gibi semptomlardan oluşur. Yaklaşık iki gün içinde, genellikle üst ve alt dudağın birleştiği yerde kabarcıklar oluşmaya başlar. Kabarcıklar berrak veya sarımsı bir sıvı ile doludur ve bir araya gelebilir veya birleşebilir. Bazı bireylerde çok sayıda kabarcık gelişir.
- Yaklaşık iki gün sonra kabarcıklar patlamaya başlar ve grimsi kırmızımsı yaralar üretir. Bu, yaklaşık bir ila iki gün boyunca oldukça bulaşıcı sıvının yaralardan sızdığı bir ağlama aşamasıdır. Yaralar daha sonra iki ila üç gün süren kabuklar geliştirir. Kabuklar daha sonra parçalanmaya başlar ve kan sızabilir.
- İkincil kabuklar oluşur ve genellikle daha küçüktür ve yavaş yavaş kaybolur, yavaş yavaş iyileşen pembemsi bir cilt ortaya çıkar. Genellikle iz kalmaz ve uçuklar tüm bu süreci yaklaşık yedi ila 10 gün içinde geçirir, ancak bazıları iki veya üç hafta kadar sürebilir.
- Enfeksiyondan semptomların gelişmesine kadar geçen süre (kuluçka dönemi), uçuklar için iki ila 12 gün arasında değişir.
Uçuk bulaşıcı mıdır?
Uçuk bulaşıcı hastalıklar arasında yer alır. Temas yoluyla veya eşya paylaşımı ile de yayılım gösterebilir.
Uçuk nasıl bulaşır?
Uçuklar, doğrudan ve dolaylı temas yoluyla kişiden kişiye yayılabilir.
- Öpüşmek
- Oral/genital temas
- Aynı bardak veya yemek tabaklarını kullanmak
- Aynı kıyafetleri kullanmak
- Korunmasız cinsel ilişki
Uçuğu oluşturacak birçok etken vardır. Kişiden kişiye bu nedenler değişmekle beraber stres, korku hatta endişe de uçuğun sebepleri arasına girebilir.
HSV-1 cinsel organlara yayılabilmesine rağmen, yayılma benzer bir herpes virüsü olan HSV-2’den (yaklaşık %80) daha az sıklıkta görülür (yaklaşık %20).
HSV-1’in neden olduğu uçuklar cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak kabul edilmez.
Uçuklardan nasıl kurtuluruz?
Ne yazık ki, uçukların tedavisi yoktur. Bununla birlikte, semptom ve bulguları azaltmak için tedavi mevcuttur.
Reçeteli ilaçlar asiklovir (Zovirax), valasiklovir (Valtrex) ve famsiklovir (Famvir) gibi çeşitli antiviralleri içerir ve genellikle daha ciddi semptom ve bulgular için kullanılır.
Ne yazık ki, belirli tetikleyiciler (stres ve belirli ilaçlar gibi) virüslerin çoğalmasına izin verdiğinde uçuklar tekrarlayabilir. Uçuklar genellikle aynı bölgede şiddeti azalarak tekrarlar. Uçukların çoğu test yapılmadan klinik olarak teşhis edilir. Bununla birlikte, HSV-1’i HSV-2’den ayırt edebilen kan testleri mevcuttur.
Uçuk için doktora gitmeli miyim?
- Çoğu normal bireyin, Herpes virüsü tip 1’in (HSV-1) neden olduğu uçuklar hakkında bir doktora başvurması gerekmez.
- Bununla birlikte, bir kişinin (yetişkin veya çocuk) bağışıklık sistemi zayıfsa (HIV, kanser, kemoterapi gibi) veya semptomlar şiddetliyse, sıklıkla tekrarlıyorsa ve iki haftadan uzun sürüyorsa temas kurmalıdırlar.
- Bu durumlar hem uçuğun hem de uçuğun oluşmasına zemin hazırlayabilecek altta yatan sorunların değerlendirilmesini gerektirir.