KOAH ve Astım Hastalığı Arasındaki Farklılıklar Nelerdir? Birbirlerine Benziyorlar Mı? Nasıl Ayırt Edilir?
İçerik Başlıkları
KOAH ve Astım Hakkında Bilinmesi Gerekenler
KOAH esas olarak sigaranın neden olduğu hasara, astım ise inflamatuar bir reaksiyona bağlıdır. KOAH ilerleyici bir hastalıktır, astıma karşı alerjik reaksiyonlar geri dönüşümlü olabilir. İlk semptomlar her iki hastalıkta da benzer olabilir, örneğin nefes darlığı, göğüste sıkışma, hırıltılı solunum ve öksürük, kafa karışıklığına veya yanlış teşhise yol açabilir. Her iki hastalığın da ciddi ve tehlikeli semptomları olabilir. Ölüm bile meydana gelebilir. KOAH için başlangıç tedavileri bronkodilatörleri içerirken, astım için başlangıç tedavileri başlangıç tedavileri sırasında inhale kortikosteroidleri içerir. KOAH genellikle 40 yaşından sonra gelişir ve sıklıkla akciğer fonksiyonunun kronik bir hastalığı haline gelir. Astım hemen hemen her yaştaki insanda gelişebilir.
KOAH Nedir?
KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), solunumu bozan ve tamamen geri döndürülemez olan akciğer hava akımına kronik müdahalenin neden olduğu bir akciğer hastalığıdır. Genellikle semptomlar, örneğin nefes darlığı, tekrarlayan öksürük, boğaz temizleme ve progresif egzersiz toleransı zamanla kötüleşir. Birçok doktor ve araştırmacı kronik bronşit ve amfizem gibi terimleri KOAH formları olarak kabul eder.
KOAH’ın en önemli nedeni sigaradır.
Astım Nedir?
Astım, akciğerlerdeki hava yollarının iltihaplanması ve daralması nedeniyle bronşların spazmları ile belirgin bir solunum durumudur. Astım, genellikle alerjik reaksiyondan kaynaklanan nefes almada zorluğa denilir. Birçok madde astım ataklarını tetikleyebilir. Astım genellikle tekrarlayan nefes darlığı, hırıltı ve/veya göğüste sıkışma dönemlerine neden olur. Çoğu zaman, astım tıbbi tedavi ile tamamen geri döndürülebilir ve solunum normale dönebilir.
KOAH ve Astımın Nedenleri
KOAH, akciğer hücrelerine zarar veren akciğer tahriş edici maddelere uzun süre maruz kalmaktan kaynaklanır. Ülkemizde KOAH’ın ana nedeni sigara dumanı ve ardından diğer tütün dumanlarıdır (pasif içicilik dahil). KOAH’ın diğer olası nedenleri arasında kimyasal veya toksik dumanlar ve alfa-1 antitripsin eksikliği gibi kalıtsal (genetik) faktörler yer alır ancak bu nedenler sigara içmekten çok daha az yaygındır.
Sigara dumanı bazı hastalarda astımı tetikleyebilse de astım tetikleyicileri kişiden kişiye değişir ve en yaygınları olarak polen, toz, akarlar, küf sporları, evcil hayvan kepeği ve/veya diğer birçok madde gibi havadaki maddeleri içerir. Hava yollarında astımı tetikleyen enflamatuvar bağışıklık reaksiyonları, astımın ana nedenidir.
KOAH ve Astım Arasındaki 6 Benzerlik Nedir?
İki durum arasında belirti ve semptomlarda bazı benzerlikler vardır:
- Öksürme
- Nefes darlığı
- Göğüste sıkışma
- Egzersiz intoleransı
- Hırıltı (göğüste ıslık veya gıcırtı sesi)
- Her iki hastalıkta da artan kalp hızı ile kaygı ortaya çıkabilir.
KOAH ile Astım Arasındaki 6 Fark Nedir?
KOAH ve astımın belirti ve bulgularında bazı farklılıklar vardır:
- Astımda, ataklar arasında solunum normale dönebilirken, KOAH’ta solunum genellikle normale dönmez.
- KOAH semptomları giderek daha şiddetli hale gelir.
- KOAH, astıma kıyasla daha fazla mukus ve balgam üretir.
- KOAH’ta kronik öksürük yaygındır.
- KOAH’lı kişilerde sıklıkla tırnak yataklarında ve/veya dudaklarda kronik mavilik (siyanoz) görülür.
- Astım hemen hemen her yaştaki insanda ortaya çıkabilirken, KOAH genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülür.
KOAH ve Astım Tedavisi Kılavuzları ve Yönetimi
KOAH’ı yönetmenin birçok tedavi seçeneği ve yolu vardır. En yeni kılavuzda, KOAH için birinci basamak tedavi olarak kombine bronkodilatörlerin kullanımını vurgulamaktadır. Doktorlar, alt solunum yolu enfeksiyonu riskini azaltmak için durumu olan kişilere aşı önermektedir. Sağlıkla ilgili davranışlardaki değişiklikler (örneğin, sigarayı bırakmak) vurgulanır. Spirometri ölçümleri, obstrüktif akciğer hastalığının boyutunu belirlemeye yardımcı olabilir. KOAH ilerledikçe, oksijen tedavisi, özellikle obstrüktif uyku apneniz varsa, hayatta kalmanızı iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Astımda da KOAH gibi, birçok tedavi seçeneği ve astımı yönetmenin yolları vardır. Birinci basamak doktorunuz ve/veya bir alerji uzmanı sizin için en iyi tedavi ve yönetim ilaçlarını önerecektir. Kullanılan ilaçlar arasında kortikosteroidler, kısa etkili beta-agonistler ve bazen şiddetli alevlenmeler için antikolinerjik ilaçlar bulunur.
Nadiren, astımın uzun süreli tedavisi ve yönetimi için doktorlar uzun etkili antikolinerjik ilaçlar (örneğin, salmeterol [Seretide] ve formoterol [Fenoster]), kortikosteroidler ve/veya diğer ilaç kombinasyonlarını reçete edecektir. Sizin ve alerji uzmanınızın, durumunuz için en etkili tedaviyi bulmak üzere farklı ilaçları denemeniz gerekebilir. Bazı astım tetikleyicilerine karşı duyarsızlaştıysanız, doktorunuz alerji iğnesi (immünoterapi) önerebilir.
Hayatı tehdit eden astım veya KOAH’ın acil tedavisi, kriz çözülene kadar intravenöz kortikosteroidler, entübasyon, mekanik ventilasyon ve oksijen tedavisini içerebilir.
Bir Kişinin KOAH’ı ve Astımı İçin Prognoz ve Yaşam Beklentisi Nedir?
KOAH’ın prognozu orta ile zayıf arasında değişir ve KOAH’ın zaman içinde ne kadar hızlı ilerlediğine bağlıdır. Araştırmalara göre genel olarak KOAH’lı bireylerin yaşam süreleri kısalmıştır.
Astımınız varsa, çoğu insan için prognoz, ataklarınızı neyin tetiklediğini ne kadar iyi tanımlayabildiğinize ve ilaca verdiğiniz cevaba bağlı olarak orta ile mükemmel arasında değişir.