İçerik Başlıkları
Egzama Nedir? Egzamadan Kurtulabilir Misiniz?
Egzama, vücudun herhangi bir yerinde şiddetli kaşıntı, kızarıklık ve kuruluk ile ciltte yamalar ile karakterize inflamatuar bir durumdur. Çocuklarda, gençlerde veya yetişkinlerde ortaya çıkabilir. Egzama bulaşıcı değildir. Birden fazla alevlenme ve remisyon dönemleri (semptomsuz dönemler) ile ömür boyu süren bir durumdur.
Kaç Çeşit Egzama Görülebilir?
Beş farklı egzama türü vardır:
- Atopik Dermatit: En sık görülen egzama türüdür. Bu nedenle egzama genellikle atopik dermatit olarak adlandırılır. Cilt belirli maddelere karşı aşırı derecede hassastır.
- Kontakt Dermatit: Cildin tahriş edici maddelerle temasından kaynaklanır. Kızarıklığın gelişmesi için tahriş edici maddelerle uzun süreli temas gerekir.
- Dishidrotik Dermatit: Parmakları, avuç içlerini ve ayak tabanlarını etkiler. Ağrıya neden olan derin yerleşimli kabarcıklar vardır. Nedeni olarak stres, metal takılar ve terlemeyi örnek olarak verebiliriz.
- Nummular Dermatit: Genellikle kış aylarında ortaya çıkar. Madeni para şeklinde kaşıntı ve pullanma alanları görülür.
- Seboreik Dermatit: Daha yaygın olarak kepek olarak adlandırılır, mantardan kaynaklanır ve kafa derisi üzerinde sarımsı pullarla karakterizedir. Kafa derisi ve kaşlar veya göz kapakları gibi saç taşıyan bölgelerde oluşur.
Egzama Neden Olur?
Egzamanın kesin nedeni bilinmemektedir. Doktorlar, egzamanın, tetikleyicilere maruz kaldığında agresif tepki veren aşırı aktif bir bağışıklık sisteminin sonucu olduğuna inanıyor. Bazı kişilerde egzama için genetik bir eğilim vardır. Astımı olan kişiler egzama geliştirmeye daha yatkındır.
Farklı egzama türleri vardır ve farklı tetikleyicilere sahip olma eğilimindedirler. Egzama alevlenmelerinin yaygın tetikleyicileri şunları içerir:
- Sabunlar, deterjanlar vb. gibi kimyasal tahriş edici maddelerle cilt teması.
- Kaba kumaşlar gibi belirli kumaşlar
- Sentetik kumaşlar
- Artan vücut ısısı
- Terlemek
- Sıcaklık değişiklikleri
- Stres
- Yiyecek alerjisi
- Kürk
- Üst solunum yolu enfeksiyonları ve diğer sistemik enfeksiyonlar
- Astım
Egzamanın Belirti ve Semptomları Nelerdir?
Egzamanın yaygın belirti ve semptomları aşağıdakileri içerir:
- Kırmızı, kaşıntılı, kuru, pürüzlü ve tahriş olmuş cilt
- Kırmızı veya kahverengimsi gri lekeler
- Çizildiğinde sıvı sızabilecek çok sayıda küçük yaralar
- Kurumuş sıvı nedeniyle kabuklanma
- Sekonder enfeksiyon nedeniyle irin akıntısı
- Likenifikasyon: Tahriş ve sürekli kaşıma nedeniyle derinin kalınlaşması
- Kuru, pullu, çatlamış cilt
- Kaşınmayı takiben egzamanın kötüleşmesi
Egzamadan Kurtulabilir Misiniz?
Egzama kalıcı olabilir ve tedavisi zor olabilir. Egzamayı tedavi etmek ve alevlenmeleri kontrol altına almak için çeşitli tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonu gerekebilir. Başarılı tedaviye rağmen alevlenmeler yine de meydana gelebilir. Egzama tedavisi aynı zamanda cildi tahriş eden maddeleri veya gıda alerjilerini belirlemeyi ve bunlardan uzak durmayı, aşırı sıcaklıklardan kaçınmayı ve cildi sık sık yağlamayı içerir.
Egzama İçin Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Topikal İlaçlar
Topikal ilaçlar, cilt üzerine haricen uygulanan ilaçlardır. Etken madde içeren kremler, merhemler ve losyonları topikal ilaçlara örnek gösterebiliriz. Şişliği, kuruluğu ve kaşıntıyı azaltmak ve cildi iyileştirmeye yardımcı olmak için kullanılırlar. Egzama için yaygın olarak reçete edilen topikal ilaçlar kortikosteroid içerir. Steroidler iltihapları ve kaşıntıyı azaltır, ancak aşırı kullanım cildin incelmesine neden olabilir.
Diğer kremler, beyaz kan hücrelerini baskılayan ve dolayısıyla cilt reaksiyonlarını kontrol eden Takrolimus (Tacrolin) gibi ilaçlar içerir. Bu ürünler kullanılırken doğrudan güçlü güneş ışığından kaçınılmalıdır.
İkincil (üst üste bindirilmiş) enfeksiyonu tedavi etmek için topikal antibiyotikler reçete edilebilir.
Kimyasallar, yapay renkler veya kokular içermeyen nemlendiricileri düzenli olarak uygulamak cildi yatıştırmaya, nemlendirmeye, onarmaya ve yumuşatmaya yardımcı olur.
Oral İlaç
Bir enfeksiyonu tedavi etmek için ilaç tedavisi: İkincil enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotikler reçete edilebilir. Cildinizde bakteriyel enfeksiyon, açık yara veya çatlaklar varsa antibakteriyel krem kullanılabilir. Doktor, enfeksiyonu tedavi etmek için kısa bir süre oral antibiyotik almanızı önerebilir.
Enfeksiyonu azaltmak için ilaç tedavisi: Romezon DR (Prednizon) gibi oral kortikosteroidler ciddi vakalarda ve sadece topikal ilaçlarla iyileşme olmayan vakalarda reçete edilebilir. Steroidler bağışıklık sistemini baskılar ve dolayısıyla enflamasyonu ve cilt reaksiyonlarını baskılar.
Şiddetli egzamayı tedavi etmek için daha yeni olan ilaçlar: Şiddetli egzama vakalarında Dupixent (dupilumab) gibi enjekte edilebilir ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar bağışıklık sistemini değiştirir. Enflamasyonu ve egzama ile ilişkili belirti ve semptomları azaltırlar.
Diğer Terapiler
Islak Pansumanlar: Etkilenen bölgeyi topikal ilaçlar ve ıslak bandajlarla sarmak şiddetli ve yaygın egzamada yardımcı olabilir. Talimatları öğrendikten sonra bir sağlık uzmanı tarafından veya evde yapılabilir.
Fototerapi (Işık Tedavisi): Işık tedavisi, topikal tedavilerin yardımcı olmadığı durumlarda ve sık alevlenme yaşayanlarda kullanılabilir. Işık terapisi, cildi kontrollü miktarlarda doğal güneş ışığına veya yapay ultraviyole A (UVA) ve ultraviyole B’ye (UVB) maruz bırakmayı içerir.
Psikolojik Terapi: Profesyonel bir terapist veya danışman, cilt durumunuzdan kaynaklanan hayal kırıklığı ve depresyonla başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Stres alevlenmelere neden olabilir. Bu nedenle, bir terapist stresi yönetmeye yardımcı olabilir. Gevşeme teknikleri, sürekli kaşınma alışkanlığı olanlara yardımcı olabilir.
Doktorlar Egzamayı Nasıl Teşhis Eder?
Teşhis, doktor tarafından tam bir fiziksel değerlendirme ile konulabilir.
- Kan testleri,
- Deri Prick testleri,
- Yama (Patch) testi ve
- Cilt alerjenlerini belirlemek ve diğer cilt koşullarını ortadan kaldırmak için başka özel testler yapılabilir.
Egzama Alevlenmelerini ve Komplikasyonlarını Önlemek İçin İpuçları Nelerdir?
Egzama komplikasyonları ve alevlenmeleri aşağıdaki yollarla önlenebilir:
- Kimyasal, suni renk ve koku içermeyen nemlendiricilerle cildi sık sık nemlendirmek
- Ani sıcaklık veya nem değişikliklerinden kaçınmak
- Terlemeyi önleme
- Fiziksel ve duygusal stres yönetimi
- Yün gibi kaba kumaş malzemeleri giymekten kaçınmak
- Sert sabunlar, deterjanlar ve kimyasallarla doğrudan cilt temasından kaçınmak
- Gıda tetikleyicilerinden kaçınmak