İçerik Başlıkları
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği tarafından düzenlenen “42. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kongresi”, Covid-19 pandemisi nedeniyle sanal olarak gerçekleştirildi.
OBEZİTE VE COVID-19
Obezite, günümüzde önlenebilir ölümlerin, sigaradan sonra gelen ikinci en önemli nedenidir. Obezite, diyabet, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, hiperlipidemi, serebrovasküler hastalık, çeşitli kanserler, obstrüktif uyku-apne sendromu, karaciğer yağlanması, reflü, safra yolları hastalığı, polikistik over sendromu, infertilite, osteoartroz ve depresyon gibi birçok sağlık sorununa neden olur.
2020 verilerine göre dünyadaki erişkin nüfusun %40’ının kilosu normalin üzerindedir. Çocukluk çağında da fazla kiloluluk oranı oldukça yüksek olup %20’dir. Dünya Sağlık Örgütü obeziteyi bir epidemi (yani salgın) olarak tanımlamıştır. Ülkemizde de obezite sıklığı hem yetişkin hem de çocuk ve adolesanlarda giderek artmaktadır. Erişkin nüfusumuzun %32’si obezitesi olan bireylerden oluşur ki bu, Avrupa’daki en yüksek orandır.
Obezite, fazladan alınan enerjinin vücutta yağ olarak birikimi sonucu gelişir. Obezite tanım ve derecelendirmesi beden kitle indeksi (BKİ)’ne göre belirlenir. BKİ= Ağırlık (kg)/Boy (m2 ) formülü ile değerlendirilir. BKİ≥30 olması obezite ile uyumludur.
Dünyayı yaklaşık 18 aydır etkileyen, Covid-19 pandemisi sürecinde yapılan çalışmalar Covid-19 nedeniyle hastaneye yatanların yaklaşık yarısının obezitesinin olduğunu, başka bir deyişle hastalığın, obezitesi olanlarda, yatış gerektirecek denli ciddi seyrettiğini göstermektedir. Genel olarak bakıldığında Covid-19 yaşlılarda daha ağır seyretmektedir. Genç olmanın avantajı, obez bireylerde yaşanmamakta; obezitesi olan gençlerde Covid-19 görülme sıklığı artmaktadır.
Ayrıca obezite derecesi ile Covid-19’a bağlı,
- Zatürre
- Hastaneye yatış
- Yoğun bakımda izlenme oranları
- Yoğun bakımda yatış süresi
- Mekanik ventilasyon (solunum cihazı) ihtiyacı
- Ölüm oranları artar.
Mayıs 2021 başında yayınlanan bir araştırma, obezitesi olan erkeklerdeki Covid-19 seyrinin obezitesi olan kadınlara göre daha da kötü olduğunu göstermektedir. (BKİ≥35 olan erkekler ile BKİ≥40 olan kadınlarda, normal BKİ sahip bireylerden sırası ile 2.3 ve 1.7 kat daha fazla Covid-19 ile ilişkili ölüm kaydedilmiştir)
Obeziteye bağlı komplikasyonlar hastalığın seyrini daha da ağırlaştırmaktadır. Kronik hastalıkları olan kişiler pandemi nedeniyle ihtiyaç duydukları uygun bakımı almakta sorun yaşamaktadır. Obezitesi olan kişilerin pandemi sürecinde karşılaştıkları zorluklar arasında; karantina önlemlerinin fiziksel hareketliliği azaltması, taze ürünler yerine işlenmiş gıdaların daha fazla kullanılması, takiplerinin düzenli gerçekleştirilememesi sayılabilir.
Obezitesi olan bireylere, bu süreçte, doğru beslenme ilkeleri, ev içi egzersizler, nefes egzersizleri öğretilmeli, gün ışığına çıkmaları önerilmelidir. Yaşadığımız pandemi için bu grup riskli kabul edilip, aşılamada önceliklendirilebilir.
Prof. Dr. Füsun Saygılı-Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı